afasie
afasie
Bij Logopedie SamenSpraak is Veronica Smeets werkzaam als afasietherapeut.
Afasie, een stoornis in de taalverwerking na hersenletsel
Afasie is een taalstoornis die ontstaat door een hersenletsel in de linker hersenhelft. Dit wordt meestal veroorzaakt door een beroerte (CVA), maar kan ook ontstaan door een hersentumor, een ongeval of een andere aandoening in de hersenen. Bij sommige mensen zit het taalsysteem in de rechterhersenhelft. Als zij hersenletsel oplopen in de rechterhersenhelft kan er ook een afasie optreden. Afasie komt het meest voor bij volwassenen en ouderen. Maar ook kinderen en jongeren kunnen hersenletsel oplopen met een afasie als gevolg.
Door afasie ontstaan er problemen met het spreken, het lezen en het schrijven. Samen geven deze talige problemen stoornissen in de communicatie. De ernst en omvang van de afasie zijn onder andere afhankelijk van de plaats en de ernst van het hersenletsel, het vroegere taalvermogen, iemands persoonlijkheid en zijn algehele gezondheid.
Taal wordt opgeslagen in onze hersenen in een soort bibliotheek. Bij een afasie ontstaat er chaos in deze ‘bibliotheek’.
Sommige mensen met afasie kunnen wel goed taal begrijpen, maar hebben moeite met het vinden van de juiste woorden of met de zinsopbouw. Het komt regelmatig voor dat een persoon met afasie een ander woord zegt dan hij bedoelt. Ook komt het voor dat mensen met afasie juist wél veel spreken, maar wat zij zeggen is voor de gesprekspartner niet of moeilijk te begrijpen. Zij hebben vaak grote problemen met het begrijpen van taal. Tijdens een gesprek vangen ze bijvoorbeeld alleen trefwoorden op en bedenken zelf het verband hiertussen. Vooral bij ingewikkelde zinnen levert dit misverstanden op.
Naast het spreken en begrijpen kunnen er problemen zijn met het lezen en schrijven. Het lezen van een boek of het volgen van een ondertiteling op de televisie is vaak moeilijk en soms onmogelijk. Schrijfproblemen maken het bijvoorbeeld moeilijk om boodschappen te noteren bij het telefoneren.
Het herstel van de taal- en spraakproblemen vindt voornamelijk plaats in de eerste drie tot zes maanden na de beroerte. In deze periode is intensieve logopedische therapie belangrijk.
De behandeling is gericht op de individuele problematiek. Er worden oefeningen gedaan om het begrijpen, spreken, lezen en schrijven te verbeteren. Ook wordt de patiënt en zijn directe omgeving geleerd hoe zij op een andere manier met elkaar kunnen communiceren. Het kan zijn dat een communicatiehulpmiddel zinvol is. Dan zal de logopedist hierover adviseren en begeleiding bieden.
Cognitieve communicatiestoornissen, geen afasie maar wel problemen in communicatie
De term cognitieve communicatiestoornissen wordt tegenwoordig gebruikt bij problemen veroorzaakt door een laesie in de rechterhemisfeer of bij traumatisch hersenletsel of bij diffuus hersenletsel, zoals algemeen zuurstoftekort bij reanimatie. Bij dit type communicatieproblemen zien we vooral problemen in de pragmatiek; in de toepassing van taal in de sociale context. Hierbij kunt u denken aan problemen met het begrijpen of invoelen van figuurlijke betekenissen of van humor. Bij verteltaken zien we dat de patiënt te weinig rekening houdt met de voorkennis van de communicatiepartner. Zo kan hij in zijn verhaal verwijzen naar een ‘hij’ of een ‘zij’ zonder dat duidelijk is over wie het gaat. De spraak kan ook monotoon klinken, dit is met name bij rechterhemisfeerlaesies.
Ook bij cognitieve communicatiestoornissen kan logopedie iets voor u betekenen. De logopedist kan helpen om het inzicht in de communicatieproblemen te vergroten. Ook begeleidt de logopedist de patiënt en diens omgeving in het leren omgaan met de communicatieve mogelijkheden en beperkingen. Er kan ook gerichte therapie plaatsvinden.
Bij Logopedie SamenSpraak is Veronica Smeets werkzaam als afasietherapeut.